Son baharın ikinci ayı Ekim ayı’na güz derler. Ağaçların yapraklarını döktüğü bu ay aynı zamanda ekin ekilen, bir aydır. Atalarımız Ekim ayı için “’ekim ayı dikim ayı’” derler. Ekim ayı yavaşça serinleten bir ay olduğu için bir yazarımız; Turgut uyar şöyle demiştir.
Eylül gelir eser rüzgar
Ekimde aşk başkadır
Eser zirvesinde dağın
Eder seni darmadağın.
Ekim ayı için şöyle de söylenebilir. “Ekim ayı da geldi şt! Sıkı giyin.. “Ekim ayı hekim ayı olmasın.”
Çiftçi tarlasını ekim ayında sürer, Çünkü yağmur bu ayda yağacaktır ve tarlaya atılan tohumlar bu ayda çimlenecektir.
Doğum günleriyle ya da burçlarla uğraşan insanlara göre ekim ayında doğanlar için değişik sözler söylenir.
Ekim ayında doğan kadınlar mantıklı konuşurmuş. Tatlı tatlı gülümsemeleri olurmuş. Çekicilikleri sayesinde yeri geldiğinde romantik aşık,yeri geldiğinde de arkadaş olmayı başarırlarmış.
Zamanın ve ortamın tadını çıkarabilen, ekim ayı kadınları popüler olurmuş, flörte de düşkünmüş.
Tek taraflı bir aşk düşünmedikleri için böyle bir aşkı da sürdürmezlermiş.
Onlar için aşırı duygusallık yokmuş. Bir ekim ayı kadını için “aşk bitmiş ise bitmiştir.” Zevkli giyinen bulunduğu ortamı güzelleştirmeyi bilen ekim ayı kadını için ‘üstüne çuval giyse yakışır.’
Ekim ayı erkekleri her şeyi mantığa uydurur, kaliteli yaşamdan hoşlanır, giyim ve marka meraklısıdır.
Sosyal hayattaki gücü gelişmiş olduğundan çoğu kadının başını döndürmeyi bilir. Nezaketlidir, adildir, karşısındakini inandırmada ustadır. Gülümsemede etkilidir. Kendine has esprileri bulunur, fiziksel olarak duyarlıdır, cinsel çekiciliği vardır, sohbet etmekten zevk alır, gezmeyi eğlenmeyi sever, özgür yapılıdır, denetlenmekten hoşlanmaz.
Yukarıdakilere ister inanın, ister inanmayın
Bir çiftçi için ekim ayında yağmur çok önemlidir. Ekim ayında yağmur yağmazsa çiftçi çocukları yağmur düğününe çıkar. Büyükler de yağmuru yağdırmak için “tomarz” oynar.
Çocukluğumuzda oynadığımız birçoğu şaman geleneklerine uygun, yağmur düğününde çocuklar olarak hep şunu söylerdik.
Ekin ektim evlek evlek.
Uçtu gitti hacı leylek.
Leylek leylek havada.
Yumurtası tavada.
Tarlada hamur.
Bahçede çamur.
Ver Allah’ım ver!
Sicim gibi yağmur!
Leylek leylek lekirdek
Hani bana çekirdek
Çekirdeğin içi yok
Sarı kızın saçı yok
Süleyman’ın suçu yok
Ayağım çamur ister
Boğazım hamur ister
Gök kız kurban ister
Teknede hamur bahçede çamur
Ver Allah’ım ver sicim gibi yağmur
Der; uzatır giderdik Ekim ayı yağmurlu olsun bereketli olsun, çiftçinin yüzü gülsün.