Adamkayalar, Mersin’in Erdemli ilçesinde Şeytan Deresi Vadisinde bulunan, dünyada eşine rastlanmayan arkeolojik miras. Açık hava müzesini andıran, derin bir vadide yer alan Adamkayalar, kayalara oyulmuş 12 kabartmadan oluşuyor. Tarihi eser kaçakçıları, doğa şartlarının tahrip ettiği bu özel miras, maalesef bir çok antik mirasta olduğu gibi hak ettiği ilgi ve korumayı göremiyor.
MÖ 2. yüzyıl ile MS 2. yüzyıl arasındaki dönemde yapıldığı tahmin edilen Adamkayalar’ın 250 yılda işlendiği düşünülüyor. Yemyeşil bir coğrafyada ulaşımı zor bir vadinin yamacında 9 niş içerisinde 4 kadın, 11 erkek, iki çocuk, bir dağ keçisi ve Roma kartalı figürleri bulunuyor.
Adamkayalar, Mersin‘in Erdemli ilçesine bağlı Kızkalesi Mahallesine 7 km uzaklıkta, Şeytan Deresi Vadisinde yer alıyor. Adam Kayalar ismiyle bilinen ve vadi yamacına işlenen büyük kabartmalardan oluşan arkeolojik eser, hem Anadolu hem de dünya için benzersiz özellikte.MÖ 2. yüzyıl ile MS 2. yüzyıllar arasında yapıldığı düşünülen Adamkayalar’daki her bir kabartmanın en az 250 yılda işlendiği tahmin ediliyor. Defineciler ve doğal koşullar nedeniyle yapısında bozulmalar meydana gelen bu tarihi yapılar.Anadolu’nun hiçbir yerinde örneği bulunmayan bu yapı grubu, 9 niş içerisinde 11 erkek, 4 kadın, iki çocuk, bir dağ keçisi ve Roma kartalı kabartmasından oluşuyor. Bölgenin kutsallaştırılarak, o dönemin ileri gelenleri ya da önemli komutanlarından ailesi ve çocuklarına minnet duygusundan dolayı yapıldığı düşünülüyor.Yaklaşık 250 yılda yapılan insan ve hayvan figürleri arasındaki stil değişimi rahatlıkla gözlenebiliyor. Coğrafi koşullara uygun olarak, Kızkalesi’ni yukarıdan gören bir konuma yerleştirilen Adamkayalar coğrafi konumu ile stratejik bir noktada bulunuyor.Sahilden iç bölgelere giden vadi yollarını kontrol etmek için kurulan yerleşimde tepenin surlarla çevrili olduğu anlaşılıyor. Helenistik Dönem’de aynı hat boyunca çok sayıda kalenin kurulduğu bölgenin özellikle askeri amaçlarla kullanıldığı düşünülüyor.
Ulaşımın zor olması nedeniyle bölgeyi merak edenler Adamkayalar’ı görebilmek için hayli sıkıntılı bir yolculuğu göze almak zorunda. Ulaşımın kolaylaştırılması halinde turizm potansiyelinin artacağı ve bölgeyi ziyaret eden birçok kişinin Adamkayalar’ı görmeye gelmek isteyeceği ise herkes tarafından kabul görülmesi gereken yerlerden birisi.
Adamkayalar kabartmaları, 11 ayrı çerçeve içerisinde yer alıyor. Kabartmaların yamaçtaki betimlemeleri arasında en sık yinelenen figürler dört ölü ziyafeti sahnesine ait. Bu sahnelerde ölüler ya yalnız ya da eşleri ve oğulları ile birlikte gösterilmiş. Kabartmalarda ölülerin oğulları ve ayrıca iki erkek kabartması asker olarak betimlenmiş.Ölü ziyafetlerinin yer aldığı yamacın orta kesiminde, alttaki platform seviyesinin hemen üzerinde bir sunak taşı ile solunda bir erkek, sağında bir kadın figürü ve bu figürün sağında ise oturarak ayin yapmak için kaya içerisine oyulmuş beş basamak bulunuyor.Başka bir kabartmada ise bir erkeğin sol eliyle bir keçiyi boynuzlarından tutarak getirdiği ve diğer elinde ise üzüm salkımı taşıdığı görülüyor. Veda sahnesi olarak geçen kabartmada ayakta duran ve ölen kişiyi temsil eden erkek, oturur vaziyette olan karısıyla el sıkışıyor.Adamkayalar kabartmalarında henüz tam olarak ne anlattığı anlaşılamayan paltolu bir erkekle, elinde bir eşya yaşıyan başka bir erkeğe ait iki kabartma daha bulunuyor. Sahnelerin altında bulunan ve ölen rahiplerin adlarının yazıldığı yazıtlarda ise kabartmaların birçoğunun MÖ 2. yüzyıla olduğu anlaşılmış. Kabartmalara inen tepede kule yapısı ve lahitlerin varlığı bölgenin mezarlık olarak kullanıldığı şeklinde yorumlanmış.Adamkayalar, Silifke-Erdemli (Antalya-Mersin) karayolu üzerinde Kızkalesi’ne yakın bir konumda bulunuyor. Kızkalesi’nden Erdemli’ye doğru ilerlerken Adamkayalar tabelasından kuzeye dönülüyor. Hüseyinler yolundan 7 km sonra sola ayrılan bir toprak yola giriliyor. Adamkayalar tabelasını görünce aracınızı park edin.
Yol maalesef çok iyi işaretlenmiş değil, yönlendirmeler çok eksik ve neredeyse yok. Asfaltı geçtikten sonra vadiye doğru ilerleyin. Adamkayalar sağda gördüğünüz tepenin vadiye bakan yüzünde yer alıyor. Yalnız oraya ulaşmak için siz ter yöne, solda doğru yürüyün, oradan aşağıya inen dik basamakları göreceksiniz.Adamkayalar’a gitmek biraz meşakkatli ama böylesi benzersiz güzelliği görmeye değer. Yer yer çok dik ve yüksek basamakları inip/çıkmanız gerekiyor. Acele etmeden çok dikkatli inin, çünkü bazı yerleri riskli.
Adamkayalar, Mersin kent merkezine 72 km, Erdemli’ye 27 km, Silifke’ye ise 41 km uzaklıkta.
Akdeniz kıyı şeridinde tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle öne çıkan Mersin’de gezilecek yerler arasında. Dünyada benzerine zor rastlanan kabartmalar, Anadolu coğrafyasında hüküm süren farklı uygarlıklardan günümüze ulaşmayı başaran eşsiz mirasın en önemli yansımalarından birisidir,herkesin görmesi gereken tam tarih içeren bir yerdir.